Hemoglobin Deficiency : रक्ताच्या कमतरेतमुळे जडू शकतात अनेक आजार... जाणून घ्या शरीरात किती प्रमाणात असयला हवे हिमोग्लोबिन

Hemoglobin Deficiency Symptoms : प्रौढांच्या शरीरात 4 ते 5 लिटर रक्त असावे. हिमोग्लोबिन रक्तातील RBC मध्ये आढळते. हे खूप महत्त्वाचं आहे. शरीरात हिमोग्लोबिन किती असावे हे तुम्हाला माहीत आहे का? येथे जाणून घ्या...

शरीरात रक्त नसल्यास काय होईल याचा विचार करा. तुम्ही अगदी बरोबर विचार करत आहात. रक्ताशिवाय क्षणभरही जगणे शक्य नाही. रक्त (Blood) हा जीवनाचा आधार आहे. ही शरीराची वाहतूक व्यवस्था आहे.

याच्या मदतीने शरीराच्या प्रत्येक अवयवाला पोषक तत्वे, हार्मोन्सचा पुरवठा होतो आणि शरीरातून टाकाऊ पदार्थ (Food) बाहेर पडत राहतात. शरीराचे पीएच आणि तापमान नियंत्रित करण्याचे कामही रक्त करते.

हिमोग्लोबिन रक्तातील RBC मध्ये आढळते. हे खूप महत्त्वाचं आहे. हिमोग्लोबिन फुफ्फुसातून ऑक्सिजन (Oxygen) घेते आणि प्रत्येक अवयवापर्यंत पोहोचवते. प्रौढ माणसाच्या शरीरात 4 ते 5 लिटर रक्त असणे आवश्यक मानले जाते.

हिमोग्लोबिन काय करते -

आरोग्य तज्ज्ञांच्या मते, हिमोग्लोबिनचे मुख्य कार्य म्हणजे शरीराच्या प्रत्येक ऊतींना ऑक्सिजन पोहोचवणे. ऑक्सिजनशी बंध तयार करून, हिमोग्लोबिन ते सोडत राहते. शरीराच्या कोणत्याही भागात कमी किंवा जास्त ऑक्सिजन असल्यास, केवळ हिमोग्लोबिन त्याचे संतुलन करते. हिमोग्लोबिन पेशींमधून कार्बन डायऑक्साइड फुफ्फुसात नेतो.

स्त्री-पुरुषांच्या रक्तात हिमोग्लोबिन किती असावे -

1. माणसाच्या शरीरातील RBC मध्ये प्रति डेसीलिटर 13.2-16.6 ग्रॅम हिमोग्लोबिन असणे आवश्यक आहे.

2. स्त्रीच्या शरीरातील RBC मध्ये प्रति डेसीलिटर 11.6-15.0 ग्रॅम हिमोग्लोबिन असणे आवश्यक आहे.

रक्तात हिमोग्लोबिन कमी असल्यास काय होते?

जर एखाद्याच्या रक्तात हिमोग्लोबिन कमी असेल, तर तो अशक्तपणाच्या विळख्यात असतो. या अवस्थेत थकवा, अशक्तपणा, त्वचा फिकटपणा, श्वास घेण्यास त्रास होणे, चक्कर येणे, छातीत दुखणे, हात-पाय थंड पडणे, डोकेदुखी यांसारख्या समस्या उद्भवू लागतात. गर्भवती महिलांमध्ये अशक्तपणा हा न जन्मलेल्या बाळासाठी धोकादायक ठरू शकतो.

हिमोग्लोबिन सामान्यपेक्षा कमी असण्याची कारणे -

• लोह कमतरता

• व्हिटॅमिन बी 12 ची कमतरता

• फोलेटची कमतरता

• थायरॉईड

• थॅलेसेमिया

• रक्तस्त्राव

• कर्करोग

• किडनी रोग

• यकृत रोग

अशा प्रकारे हिमोग्लोबिनची कमतरता पूर्ण करा -

एका आरोग्य वेबसाइटनुसार, शरीरात हिमोग्लोबिन कमी असल्यास फ्लॉवर, मांस, केळी, पालक, फरसबी, कोबी, मसूर, टोफू, भाजलेले बटाटे, फोर्टिफाइड तृणधान्ये, एवोकॅडो, तांदूळ, राजमा, हिरवे वाटाणे खाल्ल्याने कमी होऊ शकते. हे पूर्ण होते. स्ट्रॉबेरी, संत्री, हिरव्या पालेभाज्या या लिंबूवर्गीय फळांच्या सेवनानेही हिमोग्लोबिनची कमतरता दूर होते.

डिस्क्लेमर: सदर लेख फक्त सामान्य माहितीसाठी आहे. अधिक तपशीलांसाठी नेहमी आपल्या डॉक्टरांशी संपर्क साधा.