Dancing : DJ लागल्यानंतर आपले पाय का थिरकतात ?

Dancing : संगीत हा आपल्या जीवनाचा महत्त्वाचा भाग आहे. नृत्य कसे करावे हे प्रत्येकाला माहित नसते, परंतु कधीकधी जेव्हा अशा प्रकारचे संगीत वाजवले जाते तेव्हा आपले पाय नक्कीच हलू लागतात. नाहीतर संपूर्ण शरीर थरथरू लागते. पण असे का घडते? याबाबतचा अभ्यास कॅनडातील एका इलेक्ट्रॉनिक संगीत मैफलीत करण्यात आला असून तो 'करंट बायोलॉजी'मध्ये प्रसिद्ध झाला आहे. काही वर्षांपूर्वी ऑस्ट्रेलियातही असाच अभ्यास करण्यात आला होता.

ऑस्ट्रेलियन संशोधकांच्या मते, संगीतावर नृत्य करण्याचे कारण म्हणजे संगीताचा बास. अभ्यासात, त्यांनी कमी आणि उच्च वारंवारता ध्वनीवर मेंदूतील बदलांचे विश्लेषण केले. या स्वरांतून संगीताचा ताल तयार होतो. हे समजून घेण्यासाठी, संशोधकांनी इलेक्ट्रोएन्सेफॅलोग्राफी वापरली, जी मेंदूच्या हालचाली वाचते. (Dancing)

संशोधकांनी असे निरीक्षण केले की मेंदूची प्रत्येक हालचाल संगीत ट्यूनच्या वारंवारतेवर अवलंबून असते. ज्या गाण्यात बेस जास्त असेल, तेव्हा पाय नाचायला जास्त हलतील. अशा परिस्थितीत लोक अधिक नाचतील. संशोधकांच्या मते, अशा संशोधनाचा उपयोग अनेक प्रकारच्या वैद्यकीय परिस्थिती समजून घेण्यासाठी आणि रोगांवर उपचार करण्यासाठी केला जाऊ शकतो.

आता नवीनतम संशोधन अभ्यासाबद्दल बोलूया. मॅकमास्टर युनिव्हर्सिटीचे न्यूरोसायंटिस्ट डेव्हिड कॅमेरॉन यांच्या मते, लो-फ्रिक्वेंसी बास वाजवतानाही लोक १२ टक्के जास्त डान्स करतात, तर नर्तकांना हा बास ऐकूही येत नव्हता. कॅमेरूनच्या म्हणण्यानुसार, संगीत बदलत असताना लोकांना माहितीही नव्हती. पण यामुळे त्याच्या नृत्याचा वेग बदलत होता.

डॉ. कॅमेरॉन हे ट्रेंड ड्रमर आहेत. तो म्हणतो की बास आणि डान्समध्ये विशेष नाते आहे. इलेक्ट्रॉनिक म्युझिक कॉन्सर्टमध्ये जेव्हा बास जास्त असतो तेव्हा लोक जास्त एन्जॉय करतात, असं तो म्हणतो. त्यात आणखी वाढ करण्याची मागणीही लोकांकडून होत आहे. कॅमेरूनच्या म्हणण्यानुसार, त्याला हे माहित नव्हते की बास लोकांना अधिक डान्स करू शकते.

संशोधनानुसार, बास ऐकू येत नसतानाही शरीरात संवेदना निर्माण होतात. कानाच्या आतील भागात (त्वचेचा किंवा मेंदूचा समतोल राखणारा भाग) या संवेदना हालचालींवर परिणाम करतात. या संवेदना उत्स्फूर्तपणे मेंदूच्या पुढच्या भागात, फ्रंटल कॉर्टेक्सकडे जातात. कॅमेरूनच्या मते, हे सर्व अवचेतनपणे घडते. या संवेदनांमुळे शरीराच्या हालचालींना ऊर्जा मिळते आणि व्यक्ती थरथर कापू लागते.

माणसं का नाचतात याचं गूढ उकलल्याचा दावा कॅमेरून करत नाहीत. पण भविष्यात त्याला आणखी प्रयोगांद्वारे त्याच्या सिद्धांताची पुष्टी करायची आहे. तो म्हणतो की त्याला नेहमीच तालाची आवड आहे, विशेषत: ज्या तालामुळे लोक नाचतात.